Suyun ağırlığı ile olan basınç kaybının yanı sıra hidrolik hesaplamalarda dikkate alınması gereken diğer önemli bir faktör de sürtünme kaybıdır. Borunun iç yüzeyinin su akışına karşı gösterdiği sürtünme direncinden kaynaklanan kayıptır.
Yangın sulu söndürme sistemleri hidrolik hesaplamalarında sürtünme basınç kaybını hesaplamak için Hazen-Williams formülü en çok kullanılan standart bir formüldür. Antoine de Chezy'nin 1775 yılında yaptığı çalışmalardan esinlenerek, 1905 yılında Allen Hazen ve Gardner S. Williams çeşitli testler ve çalışmalar yaparak Hazen-Williams sürtünme kaybı formülünü geliştirmişlerdir.
Boru Türü | Sürtünme Kaybı Katsayısı (C) |
---|---|
Döküm Boru | 100 |
Duktil Boru | 100 |
Siyah Çelik Boru (Kuru ve ön tepkili sis.) | 100 |
Siyah Çelik Boru (Islak ve Baskın Sistem.) | 120 |
Galvanize Boru | 120 |
Beton Boru | 140 |
PE Boru | 150 |
CPVC Boru | 150 |
Bakır Boru | 150 |
Paslanmaz Çelik Boru | 150 |